Bezpłatna gazeta kulturalo-informacyjna: Grodzisk Mazowiecki, Milanówek, Podkowa Leśna, Zabia Wola, Baranów, Jaktorów, Brwinów, Otrębusy

Wdowiak Wacław (1903-1976)

2011-07-23

Urodził się w 1903 r. w miejscowości Bernardy pow. Brześć n/Bugiem, ale późniejsze, niemal całe dojrzałe życie, związał z Milanówkiem.

Wszystkie swoje siły, umiejętności i ogromny talent organizatorski oddał na użytek społeczeństwa Milanówka, a w szczególności poświęcił się nauczaniu, wychowaniu i kształtowaniu charakterów milanowskiej młodzieży.

Po skończeniu Seminarium Nauczycielskiego w Lublinie, Wacław Wdowiak podejmuje pracę nauczyciela Szkoły Powszechnej w Nadarzynie i równocześnie - dalsze studia w Warszawie. Jednak już  w 1931 r. przenosi się do Milanówka, do jedynej wówczas Szkoły Powszechnej nr 1 na Grudowie. Przejęty ideałami skautowymi, czuje potrzebę organizowania pracy harcerskiej. Tworzy więc w swojej szkole zaczątek drużyny harcerskiej, która otrzymuje później nr 197 Maz. Drużyny Harcerzy. Pracując w szkole i przewodząc harcerzom udziela się również niezmiernie czynnie w innych dziedzinach życia społecznego Milanówka, m.in. w Spółdzielni Spożywców "Społem", Zw. Nauczycielstwa Polskiego, Związku Młodzieży Wiejskiej "Wici".

W 1935 r. Wacław Wdowiak przechodzi jako nauczyciel do nowej Szkoły Powszechnej nr 2 w willi Starodrzew przy ul. Kaprys. Organizuje w niej nową drużynę harcerską z oddziałem zuchowym. Wchodząc w skład Chorągwi Maz. ZHP, drużyna otrzymuje Nr 148 Maz. Druż. Harcerzy im. Romualda Traugutta.

(W roku szkolnym 1938/39 znaczna część harcerzy 148 M.D.H. składa uroczyste przyrzeczenie harcerskie, którego głęboką treść: "Mam szczerą wolę całym życiem służyć Bogu i Polsce..." niebawem, bo już we wrześniu 1939 r. muszą potwierdzić, za przykładem swego Druha Drużynowego.) Jeszcze w czasie działań wojennych Wacław Wdowiak wraz ze swoją drużyną organizuje łączność na terenie Milanówka. Harcerze są gońcami, przenoszą meldunki, raporty, zbierają broń i informacje. Po pewnym czasie utworzony przez Wdowiaka oddział wchodzi w całości w skład 32 plutonu Armii Krajowej w Milanówku.

W tym tragicznym dla Polski okresie, Wacław Wdowiak okazał się niezwykle energicznym organizatorem. Od samego początku bierze udział w tworzeniu przyszłych struktur Polskiego Państwa Podziemnego. Od pierwszych chwil okupacji hitlerowskiej: pod pseudonimem "Stanisław",  jest organizatorem i szefem łączności ZWZ-AK[1] Obwodu "Bażant" (kryptonim pow. błońskiego).

Pod pseudonimem "Las" jest organizatorem i komendantem "Szarych Szeregów" na obszarze Milanówka (krypt. "Milion"). W konspiracyjnej Komendzie Chorągwi jest kierownikiem tzw. "Akcji M" mającej na celu pracę wychowawczą, kształtowanie charakterów i patriotycznych postaw młodzieży polskiej w trudnych warunkach okupacji.

Jest również Wacław Wdowiak organizatorem i kierownikiem Tajnej Organizacji Nauczania (T.O.N.) na terenie Milanówka, a także członkiem powiatowego kierownictwa T.O.N. tzw. "Trójki", pozostając równocześnie czynnym nauczycielem zarówno w szkolnictwie oficjalnym, jak i tajnym nauczaniu młodzieży.

Po wkroczeniu w styczniu 1945 r. wojsk sowieckich, Wacław Wdowiak wraca natychmiast do pracy w Szkole Podstawowej nr 2, lecz nie na długo. Wkrótce jest aresztowany dwukrotnie, wielokrotnie szykanowany i represjonowany. Nie wolno mu pracować w ukochanym zawodzie. Aby utrzymać rodzinę zmuszony jest podjąć pracę zarobkową poza szkolnictwem.

Dopiero po wielu latach, po zelżeniu represji systemu i tzw. odwilży, wraca w 1958 r. do pracy nauczycielskiej do swojej Szkoły Podstawowej nr 2.

Oprócz nauczania, działa znów w licznych organizacjach społecznych, w Wojewódzkim Komitecie Odbudowy Warszawy, w Sądzie Powiatowym, w szkole dla dzieci upośledzonych i innych. Zostaje nawet odznaczony Krzyżem Kawalerskim. Umiera w 1976 roku i na długie jeszcze lata przechodzi do narzuconej, oficjalnej niepamięci. Dopiero w 1998 roku, grupa żyjących jeszcze Jego wychowanków, harcerzy-żołnierzy, korzystając ze sprzyjających okoliczności i wyraźnej życzliwości Ludzi (to nie błąd - tak Ludzi przez duże L !) uroczyście odsłania na frontonie budynku szkolnego tablicę pamiątkową z nazwiskiem Wacława Wdowiaka, swojego wychowawcy, nauczyciela i dowódcy.

Człowieka oddanego bez reszty swoim uczniom, swoim harcerzom, społeczeństwu i miastu, w którym żył.



[1] Młodszym czytelnikom wyjaśniamy, że skrót ten znaczy: Związek Walki Zbrojnej później od 1942 r. - Armii Krajowej.

Redaktor działu

Andrzej Pettyn

Imię: Andrzej
Nazwisko: Pettyn
Data ur.: 19.04.1938 r.
Miejsce ur.: Warszawa

Popularyzator wiedzy o Milanówku i zarazem animator wielu działań na rzecz miasta na niwie kulturalnej, historycznej i wydawniczej.

czytaj więcej...