Wspólny Powiat - bezpłatna gazeta kulturalno-informacyjna

- Skąd pomysł, aby w celach promocyjnych wybrać ten właśnie kościół?
- Powodów jest z pewnością kilka, m.in. to, że zdaniem specjalistów dorównuje sławą i znaczeniem historycznym katedrom, jak Wawel, Jasna Góra czy Gniezno. Jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych i najbardziej znanych świątyń polskich i zapewne najbardziej popularną, również poza granicami kraju, z uwagi na znajdujące się w niej epitafium z sercem Fryderyka Chopina, przed którym codziennie tysiące miłośników jego muzyki i zwykłych turystów składają kwiaty by w chwili zadumy oddać hołd dla geniuszu wielkiego Polaka. Warto pamiętać, że Polakom kościół ten kojarzy się z wieloma ważnymi wydarzeniami z historii kraju, a także z coniedzielną mszą św., od 1980 r. transmitowaną przez Polskie Radio.

- Myślę, że świątynia ta po II wojnie światowej stała się też znana w świecie z powodu jej symbolu - figury Chrystusa dźwigającego krzyż. Gdy w czasie Powstania Warszawskiego została strącona z postumentu przed kościołem ...świat obiegły zdjęcia pokazujące figurę Chrystusa z ręką podniesioną w górę...
- ...w kierunku nieba... jakby chciał powiedzieć „Sursum corda" - W górę serca! - bo ten właśnie łacińskojęzyczny napis znajdował się na postumencie. Ciekawe, że to zdjęcie z gestem uniesionej ręki wykonał reporter niemiecki, nie przewidując, iż - leżąc w otoczeniu straszliwych ruin spalonego miasta - figura Chrystusa będzie ukazywała zbrodnie jego rodaków i zarazem będzie budowała nadzieję na lepszą przyszłość.

- Proszę przybliżyć naszym czytelnikom zawartość albumu...
- W dużym skrócie mówiąc -  jest on poświęcony renowacji kościoła Świętego Krzyża wraz z zabudowaniami poklasztornymi w W-wie jako ważnego obiektu dziedzictwa kultury narodowej. Dodam, że projekt zrealizowano w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013 ze środków unijnych i budżetu woj. mazowieckiego. Autorami poszczególnych rozdziałów ukazujących m.in. historię kościoła i jego renowacji, architekturę są Iwona Dacka-Górzyńska, Grzegorz Polak, Jakub Sito, Katarzyna Wardzyńska, Michał Wardzyński i ja...

- Pan pisał o historii urny z sercem F. Chopina...
- ...to dość obszerne ujęcie historii urny od przywiezienia jej w 1850 r. z Paryża do kraju po chwilę umieszczenia w Kościele św. Krzyża, do którego na msze św. za życia uczęszczał Fryderyk i jego rodzina. Wiele miejsca poświęciłem losom urny uratowanej w czasie   Powstania Warszawskiego i przewiezionej do Milanówka przez arcybiskupa Antoniego Szlagowskiego, gdzie ukrywano ją do 17 października 1945 r. i uratowano przed unicestwieniem. Szczegółowo opisałem powrót urny przez Żelazową Wolę do W-wy, ponieważ dzień powrotu tej narodowej relikwii do W-wy stał się świętem niemal całego społeczeństwa polskiego, wielką manifestacją patriotyczno-kulturalną w gruzach miasta.

- Rozdział napisany przez Pana wzrusza czytelnika, bowiem zawiera wiele pięknych cytatów z wzniosłych przemówień wygłoszonych przy powitaniu urny z sercem Chopina, fragmenty powitalnego kazania...
- Przyznam, że sugestywności opisów reporterskich z powrotu i powitania urny w W-wie i po drodze do stolicy, które zebrałem do rozdziału o historii serca Chopina, uległem i ja w czasie pisania tekstu,  ale szczególnie ujęła mnie odnaleziona po latach relacja harcerzy z Milanówka z kościoła św. Krzyża, którą zacytuję:

„ Zaczyna się msza. Nie mogliśmy skupić uwagi, ani modlić się, jak należy gdyż  wzrok nasz błądził po ścianach, obrazach i rzeźbach świątyni. Tu widać nadpalony kawałek bocznego ołtarza, tam znów utrącona figurka anioła. Naokoło ściany zniszczone, popękane i czarne od ognia, a w nich gdzieniegdzie ślady kul. I to zdemolowane przez wrogów wnętrze ma w sobie coś nieuchwytnego, niewidzialnego, ale coś, co się czuje: odczuwa się w tych murach jakiś smutek, powagę i potęgę - tym większą, że mury świątyni zniszczone i popękane przypominają ukrzyżowanego Chrystusa, równie zbitego i poranionego, jak one..."

- Ten ważący kilka kilogramów album wiele zawdzięcza redakcji i opracowaniu graficznemu...
- Podzielam Pana zdanie i dodam, że zredagowali go Kazimierz Sztarbałło i Michał Wardzyński, a opracowali graficznie Lech Majewski i Eugeniusz Łukasiak.

- Z informacji, jakie uzyskaliśmy, wynika, że ten piękny album w czasie sprawowania przez Polskę prezydencji UE otrzymało wielu prezydentów państw, premierów rządów, ministrów, dziennikarzy.
- To prawda, tak mnie poinformowano, ale - jak sądzę - ważne jest i to, że liczne zdjęcia zamieszczone w albumie, które ukazują rekonstrukcję kościoła, przyczynią się również do dalszej promocji polskiej sztuki konserwatorskiej, z której Polacy od lat słyną. Dodam do tych nazwisk wymienionych przez Pana jeszcze jedno. Otóż takim cichym uczestnikiem realizacji wydania albumu był Marszałek Województwa Mazowieckiego pan Adam Struzik, który skutecznie wspierał to przedsięwzięcie. Ks. Marek Białkowski do niedawna proboszcz parafii św. Krzyża często podkreślał w okresie powstawania albumu, że na sukces  rekonstrukcji kościoła złożyły się też datki pieniężne rzeszy anonimowych ludzi, ale i tych którzy wspierali jego realizację swoją modlitwą.

- Z pewnością album zarówno w wersji polskiej, jak i angielskiej przyczyni się to do upowszechnienia dobrze udokumentowanej wiedzy o historii urny z sercem naszego wielkiego rodaka i roli jaką odegrali mieszkańcy Milanówka pieczołowicie przechowując ją w czasie wojny.
Rozmawiał Dariusz Uchorczak